SOSYOLOJİ FELSEFESİ 1
İNSAN SOSYALLEŞMİŞ FELSEFÎ VARLIKTIR
Buraya kadar bütün
çalışmalarım “Yetiştirilmek isten istenen insanın nasıl olması gerekir?”
sorusunu cevaplandırmak için “İnsan doğaya nasıl geliyor?” sorusuna cevap
vermek gerekir.
Biraz bilgim vardı
–yazacağım-, biraz da araştırma yaptım, pek çok cevap vardı bu soruya: Mimi
ruh, kimi beden, kimi eşref-i mahlûk, kimi hem ruh hem beden, kimi akıl, kimi
bilmem ne herkes bir şey söylemiş. Pedagoji felsefesi açısından baktığımda
bunların hiç biri insanı tanımlamaya yetmiyordu. Belki en iyi tanımı Sokrat
yapmıştı. Ne demiş Sokrat, “İnsan iki ayaklı tüysüz hayvandır.” E, o halde
Eflatun öğrencisi de gitmiş bir horoz bulmuş, tüylerini yolmuş, masanın üstüne
koyup, “İşte hocamın insanı.” demiş.
Din açısından bakanlar hep
“İnsan eşref-i mahlûktur.” diye tanımlamışlar. O da Sokrat”ın ki gibi yanlış.
Eşref-i mahlûk, şerefli yaratılan olsaydı insan; daha önce anlattığım çocuklara
tecavüz, adam öldürme, kadına şiddet, tabiatı tahrif, hırsızlık, rüşvet, faiz,
kitle hâlinde adam öldürme gibi şerefsizlikleri yapar mıydı? Bunların çoğunu
hayvanlar yapmaz: Örneğin kendi cinsini öldürmez, kendi cinsi dışındaki bir
hayvanla çiftleşmez, kendi cinslerinin yavrularına tecavüz etmez.
E birisi de kalkmış, “İnsan
düşünen hayvandır.” demiş. Gerçekten düşünen bir hayvan olsaydı, eşref-i
mahlûkatın yaptıklarını yapar mıydı? Esasen bizzat hayvanların da kendilerine
göre, kendi çaplarında düşünceleri ve zekâları var. Demek ki insan, düşünen bir
hayvan da değil.
Burada Allah, insan şerefli
mahlûk, ya da mahlûkların en şereflisi olmalıdır, şerefli bir şekilde
yaşamalıdır diye “insan” olma özelliğini belirtmiştir.
İnsanın düşünen bir hayvan
olması için o hayvanı önce düşündürmek gerekir.
İnsanı şerefli bir yaratık ya
da hayvan haline getirmek ya da hayvanı düşünür hale getirmek de pedagojinin
temel konusudur.
Meseleye bu açıdan bakacağız.
O HALDE İNSAN NEDİR? NASIL BİR
ŞEYDİR? BİZ NASILIZ?
Doğada canlı olarak insan,
hayvan ve bitki olmak üzere üç grup varlık vardır. Bunlardan gezip dolaşarak
hareket eden ise yalnız insanlar ve hayvanlardır.
Önce gezip dolaşan canlıları
yani insanları ve hayvanların temel benzerliklerin inceleyelim.
Yorumlar
Yorum Gönder