PEDAGOJİNİN ANLAMI, UYGULAMALARI VE TARİHÎ GELİŞİMİ

Not: Buraya aldığım yazılar, esasen oldukça uzun metinler içinden alınan ara başlıklardır. 

PEDAGOJİNİN ANLAMI, UYGULAMALARI VE TARİHÎ GELİŞİMİ

TDK sözlüğünde ve bazı tanımlarda pedagoji terimi,  ilm-i terbiye ve eğtimbilim olarak tanımlanmaktadır.

R. Arkın (1952)”a göre eğitimbilim (pedagoji) dar anlamda eğitim ve öğretim bilimi, geniş anlama eğitim ve öğretimle ilgili bütün olayların ve cereyanların eğitim vasıtalarının ve teşkilatının araçlı veya araçsız eğitsel ölçülerin bilimi demektir.” Yazar, bu tanımı yeterli bulmayarak, “… çünkü eğitsel (didaktiğe, metot meselelerine ait) kaide ve hükümler her şeyden önce pedagojinin pratik cephesine taalluk eder. Onun için eğitim bilimi, şu şekilde tarif etmek de mümkündür: Eğitim sistemlerini inceleyen ve çocukların bedensel zihnî ve ahlakî terbiyeleri için fizyoloji, psikoloji ve toplumbilim –sosyoloji- gibi bilimlerin görüşlerinden faydalanarak yollar araştıran ve metotlar bulmaya çalışan bilim.”

Pedagoji teriminin manasını açıklayabilmek ve anlatabilmek için başlangıç tarihine kısaca göz atmakta fayda vardır.

Paidagogeo (pedagoji) Yunanca bir terim olup paida=çocuk, gogeo=bilim demektir.  Buna göre pedagoji, sözlük anlamında çevrilirse çocuk bilimi demektir. Nitekim bu terim TDK Sözlüğünde eğitimbilim ve ilm-i terbiye anlamında kullanılmıştır. Pedagoji, sözlük anlamında tercüme edilecek olunursa “çocuk bilimi”  anlamına gelir ki, bu tanımlama pedagoji terimini anlam bakımından eksik bırakmaktadır. Bu terimin içeriği incelendiğinde adlandırmanın “çocuk eğitimi bilimi” sözünün daha uygun olacağını düşünüyorum. 

Yunan”da uygulamalara bakıldığında pedagog denen kimselerin daha ziyade okul öncesinde çocukların eğitimlerinin üstlendiği görülür. Bu terim Türkçeye eğitim terimi karşılığında kullanımı yaygınlaşmıştır.  Eğer bu terimi yaşına bakmaksızın eğitim terimi karşılığında kullanacak olursa, bu defa çocuk kime denir, bunun tanımının yapılması gerekir. Eğitim açısından bakıldığında çocuk, 0-14 yaşlarındaki kimselere denir. Bu nedenle pedagoji bu yaş içindeki çocukların eğitimi yani doğumdan ilk 5-6. sınıf öğrencilerine kadar bütün çocukları kapsar. Meseleye bu yönden bakmak daha isabetli olur. Bu kitap çerçevesinde eğitime bu yaş grubu içinde bakılacaktır.  Yunanlıların pedagoglarına karşılık olarak Türklerde çocukların eğitimi ile ilgilenenlere, durumuna göre sütanne, sütnine, ebe, dadı, lala, kalfa gibi adlandıran kimseler vardı.